چرا امام زمان عج را امام عصر
نامیدند؟
كلمه عصر و عصاره و اعصار همه
جا به معناي عصاره گيري و نتيجه گيري است. گرچه گفته اند عصر
به نام زمان است آنچنان كه یک/چهارم آخر روز را عصر مي نامند وليكن آن زماني
به معناي عصر است كه انسان را و يا موجود ديگري را تحت فشار قرار داده و عصارة آن را
گرفته است. مثلاً انسان ها از ابتداي طلوع خورشيد تا غروب آن مشغول كارند و از كار
خود نتيجه بدست مي آورند. در آن يك/ چهارم آخر روز، مزدكار خود را مي گيرند و يا
اين كه در حين كار و كوشش و برخورد با انسان ها تجربه اي بدست مي آورند و بالاخره
در آخر روز از فعاليت روزانه خود نتيجه اي بدست مي آورند، روز يك چنين افرادي عصر
دارد و آن يك/ چهارم آخر روز آنها را عصر مي نامند. انسان هاي بيكار و كساني كه در
روز، تلاش و كوشش نداشته اند و يا از تلاش و كوشش خود نتيجه اي بدست نياورده اند
روز آنها عصر ندارد بلكه گذشت مطلق زمان است بدون نتيجه گيري. يك/ چهارم آخر روز را و يا يك/چهارم آخر عمر را و يا يك/ چهارم
آخر يك دوره تحول و تكامل را عصر مي نامند. در صورتي كه در اين يك/ چهارم آخر روز
و يا آخر عمر و يا آخر قرن نتايج مادي و معنوي كه عصاره كار و كوشش سه چهارم اول روز
يا اول عمر بوده است بدست آيد. معناي عصر در ارتباط
با انسانها و جوامعي که از انسانها به وجود مي آيد به معناي رشد تربيتي آنها است،
زيرا انسانها فقط رشد تربيتي و تکاملي دارند که در اين مسير بعضي جلو مي روند و به
ثمر مي رسند و بعضي متوقف مي شوند و بعضي به قهقرا مي روند و ارزش انساني خود را
از دست مي دهند. رشد انسانها و يا خسارت آنها در همين چهار بُعد (طول و عرض و عمق
و زمان) انجام مي گيرد. يک انسان که به عمر طبيعيِ خود و اجل مسميّ مي رسد تمامي
حرکات و فعاليت هاي خود را از ابتداء در همان سه بُعد مکاني (طول و عرض و عمق) انجام
مي دهد، تمام فعاليت ها و کوشش هاي او از هر حرکت، خواه مفيد باشد و يا مضر باشد
يک نتيجة فکري و علمي بدست مي آید و در انتها مجموعه اي مي شود از درس و دانش
ها و عقل و تجربه ها و تمام مسائل ديگر، کليه اين حرکات در بُعد چهارم (زمان) که ابتدا
و انتهاي زندگي انسان است به ثمر مي رسد. خصوصاً در يک چهارم آخر زندگي، ثمرات زندگي
خود را خوب باشد يا بد باشد مي بيند. پس کلمة عصر از نظر تکامل تکوينيِ انسان و تربيتي
او تقريباً در آن يک چهارم آخر زندگي بدست مي آيد. اگر
ميانگين زندگي انسان را شصت سال در نظر بگيريم آن پانزده سال آخر زندگي عصر زندگي او
به حساب مي آيد و اگر هشتاد سال بگيريم آن بيست سال آخر، عصر هر انساني به حساب مي
آيد و اما از نظر تکامل تکويني و رشد عقلي و استعدادي عصر زندگي او همان بُعد چهارم
است. خداوند ميفرمايد: الا الذين آمنوا و عملوا الصالحات. نتيجه تحقيقات اين
است که عصر در آيه شريفه همان بُعد چهارم زماني است.
غالباً فعاليت ها در آن يک چهارم آخر مدت، به ثمر مي رسد و آن يک چهارم را عصر مي
نامند. انتخاب کلمه عصر هم از اين جهت است که اين دوره
زماني که فعاليت ها در آن واقع مي شود انسان را و يا جامعه را تحت فشار قرار مي دهد
عصاره اعمال آنها را مي گيرد و در انتها که همان يک چهارم آخر مدت است در اختيار افراد
و يا جامعه ها مي گذارد. در نتیجه امام زمان عج را امام عصر
می نامند از این جهت که در عصر جوامع، زمان گرفتن نتایج، بعد از
این همه فشار و سختی و استیصال کامل، ظهور می کنند تا ثمرات
حاصل این مدت را به ارمغان بیاورند. (تفسیر
سوره عصر)